2022 წლის 4-5 ოქტომბერს Academia Europaea-ს თბილისის ჰაბმა, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან ერთად გამართა ჰაბის სამეცნიერო საბჭოს გაფართოებული სხდომა გელათში, ქუთაისსა და ვანში. სხდომაში მონაწილეობდნენ სამეცნიერო საბჭოს და გელათის აკადემიასთან დაკავშირებული პროექტის საინიციატივო ჯგუფის წევრები. მონაწილეთა შორის იყვნენ Academia Europaea-ს საპატიო პრეზიდენტი სირდ ქლოთინგი და ევროპის კვლევითი საბჭოს ყოფილი ვიცე-პრეზიდენტი ევა კონდოროსი.
გელათის აკადემია, დაარსდა 1106 წელს გელათის მონასტერთან (სოფ. გელათი, დასავლეთ საქართველო) დიდი ქართველი მეფის, დავით აღმაშენებლის ინიციატივითა და ხელშეწყობით. დავითმა აქ შეკრიბა იმ დროის გამოჩენილი ქართველი სწავლულები, როგორებიც იყვნენ: იოანე პეტრიწი, არსენ იყალთოელი და სხვანი. გელათის აკადემია გახდა თავისი დროის ქრისტიანული აღმოსავლეთის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი საღვთისმეტყველო-სამეცნიერო და საგანმანათლებლო ცენტრი. XI საუკუნის მიწურულს, მანგანის აკადემიის დაცემისა და სელჩუკთა მიერ იერუსალიმის შევიწროების შემდეგ, დავითის ისტორიკოსის თანახმად, გელათის აკადემია “აწ წინამდებარე არს ყოვლისა აღმოსავლეთისა მეორედ იერუსალემად, სასწავლოდ ყოვლისა კეთილისად, მოძღურად სწავლულებისად, სხუად ათინად”. სასწავლებლის პროგრამა ძირითადად ტრივიუმის (გეომეტრია, არითმეტიკა, მუსიკა) და კვადრიუმის (სამი სახის ფილოსოფია, სამი სახის რიტორიკა, გრამატიკა და ასტრონომია) ციკლის საგანთა შესწავლას ითვალისწინებდა.
ღონისძიების პირველი დღე მიეძღვნა გელათის აკადემიას. აკადემიკოს ზაზა სხირტლაძის ხელმძღვანელობით, მონაწილეებმა დაათვალიერეს გელათის სამონასტრო კომპლექსი. შემდგომ კი ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიულ მუზეუმში პროფესორმა ლევან გიგინეიშვილმა წაიკითხა ლექცია გელათის აკადემიის შესახებ. ლექცია შეეხებოდა გელათის აკადემიის, როგორც თავისი დროის ქრისტიანული აღმოსავლეთის ერთ-ერთი საუკეთესო, თამამი და ფართო აზროვნების საღვთისმეტყველო-სამეცნიერო და საგანმანათლებლო ცენტრის მნიშვნელობას და მის როლს ევროპული ადრეული რენესანსის ჩამოყალიბებასა და განვითარებაში. ლევან გიგინეიშვილმა ასევე ისაუბრა იოანე პეტრიწის მიერ ფილოსოფიური და ბიბლიური ტრადიციების გაერთიანების მცდელობაზე, რაც ძალიან საინტერესო და ამავე დროს, გაბედული პროექტი იყო თავისი დროისათვის.
ლექციის შემდეგ შეხვედრის მონაწილეებმა ისაუბრეს გელათის სულიერი და მატერიალური მემკვიდრეობის დაცვის და ევროპულ აკადემიურ სივრცეში წარმოჩენის გზებზე.
შეხვედრის მეორე დღეს ღონისძიებები ჩატარდა ვანის არქეოლოგიურ მუზეუმში. დღის პირველ ნახევარში გაიმართა Academia Europaea-ს თბილისის ჰაბის სამეცნიერო საბჭოს სხდომა. მონაწილეებმა იმსჯელეს თბილისის ჰაბის მიმდინარე პროექტებისა და სამომავლო გეგმების შესახებ. სამეცნიერო საბჭოს წევრებმა წამოაყენეს რამდენიმე პროექტის იდეა: ა) ქეთი ჭანტურიას თაოსნობით გამოიკვეთა ERC-ის Advanced გრანტზე განაცხადის მომზადების შესაძლებლობა და ახალგაზრდა მკვლევარის წარდგენა ERC-ის Starting გრანტზე; ბ) ზაზა სხირტლაძის თაოსნობით დაიგეგმა მონაწილეობა COST Action-ში პროექტით „საფასადო მოხატულობები და ქრისტიანული მოძღვრების გავრცელების გზები (აღმოსავლეთ ევროპა, საქართველო)“.
საბჭოს სხდომის შემდეგ მონაწილეებმა აკადემიკოს დავით ლორთქიფანიძის მეგზურობით დაათვალიერეს ვანის არქეოლოგიური მუზეუმის გამოფენა. ექსკურსიის შემდეგ აკადემიკოსმა დავით ლორთქიფანიძემ წაიკითხა მოხსენება იმის თაობაზე, თუ როგორ შეიძლება თანამედროვე ტექნოლოგიებისა და ინსტალაციების გამოყენება კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების კვლევისას ვანის ნაქალაქარის უნიკალური ექსპონატების მაგალითზე. მან ასევე ისაუბრა ვანის არქეოლოგიურ მუზეუმზე, რომელიც არის კავკასიის რეგიონში ერთ-ერთი პირველი მუზეუმი ნაქალაქარზე და რომელსაც აქვს მდიდარი კულტურული მემკვიდრეობა. მოხსენების შემდეგ მონაწილეებმა ისაუბრეს ლექციაში წამოჭრილი საკითხების შესახებ.
ორდღიანი შეხვედრის ბოლოს გაიმართა შემაჯამებელი მსჯელობა. მონაწილეებმა კიდევ ერთხელ მიმოიხილეს ამ შეხვედრაზე განხილული თემები, შემოთავაზებული იდეები, დასახეს მომავალი ერთობლივი მუშაობის პერსპექტივები, რათა ქართული მეცნიერება უფრო ფართოდ წარმოჩნდეს ევროპულ სამეცნიერო სივრცეში.
